୪୪ ବର୍ଷ ପରେ ଭାରତ-ଚାଇନା ସୀମାରେ ଗଡ଼ିଲା ମୁଣ୍ଡ, ଶେଷଥର ପାଇଁ କେବେ ଚାଲିଥିଲା ଗୁଳି

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ-ଚାଇନା ମଧ୍ୟରେ ସୀମା ବିବାଦ କିଛି ନୁଆ ନୁହେଁ। ତେବେ ସୀମା ବିବାଦ କାରଣରୁ ମୁଣ୍ଡ ଗଡ଼ିବା ଦୀର୍ଘ ୪୪ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ଘଟଣା। ସୋମବାର ରାତିରେ ଗଲୱାନ ଉପତ୍ୟକାରେ ଭାରତ ଓ ଚାଇନା ସେନା ମାରପିଟ ହୋଇଥିଲେ। ଏଥିରେ ଭାରତର ୩ ଜଣ ଯବାନ ସହିଦ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ୫ ଜଣ ଚାଇନା ସେନା ନିହତ ହୋଇଛନ୍ତି।

ଶେଷଥର ପାଇଁ ଭାରତ-ଚାଇନା ମଧ୍ୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବିବାଦ କାରଣରୁ ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ସୀମାରେ ମୁଣ୍ଡ ଗଡ଼ିଥିଲା। ସେହିପରି ଦୀର୍ଘ ୫୩ ବର୍ଷ ହେଲାଣି ଉଭୟ ଦେଶ ପରସ୍ପରକୁ କେବେ ହେଲେ ଗୁଳିମାଡ଼ କରିନାହାନ୍ତି। ସିକ୍କିମ ସେକ୍ଟରରେ ଶେଷଥର ପାଇଁ ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ଭାରତ ଓ ଚାଇନା ମଧ୍ୟରେ ଗୁଳିବିନିମୟ ହୋଇଥିଲା।

ସେବେଠାରୁ ସିକ୍କିମର ସୁରକ୍ଷା ଭାରତ କରି ଆସୁଛି। ତେବେ ସେତେବେଳେ କାହିଁକି ଗୁଳି ଚାଲିଥିଲା, ତା’କୁ ନେଇ ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ତଥ୍ୟ ରହିଛି। ଗୋଟିଏ ରିପୋର୍ଟରେ ସୀମାରେ ବୁଲୁଥିବା କିଛି ମେଣ୍ଢାଙ୍କୁ ଚୋରି କରାଯାଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ନେଇ ବିବାଦ ହୋଇଥିଲା। ସେହିପରି ଆଉ ଗୋଟିଏ ରିପୋର୍ଟରେ ଚାଇନା ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ସିକ୍କିମରେ ବିସ୍ତାରବାଦୀ ନୀତି ଆପଣାଇଥିବାରୁ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା କୁହାଯାଇଛି।

ଚାଇନା ତିବ୍ବତକୁ ଅକ୍ତିଆର କରିଥିବା ବେଳେ ସିକ୍କିମ ଉପରେ ନଜର ପକାଇଛି। ୧୯୬୨ ଚୁକ୍ତି ଅନୁସାରେ ଭାରତ ପକ୍ଷରୁ ଚାଇନା ସେନାକୁ ସିକ୍କିମରୁ ବିଦା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସେକ୍ଟରରେ ଭାରତୀୟ ସେନାର ଯବାନ ଓ ଇଞ୍ଜିନିୟର କାମ ଆରମ୍ଭ କରିବାରୁ ଚାଇନା ପୁଣି ତା’ର ବହପ ଦେଖାଇଥିଲା।

ସୀମାରେ ଗାତ ଖୋଳି ଚାଇନା ଭାରତୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ତା’ର ଉପସ୍ଥିତି ଜାହିର କରିଥିଲା। ଚାଇନାର ଏପରି ହରକତକୁ ବିରୋଧ କରି ଭାରତ ମଧ୍ୟ ଉକ୍ତ ଅଞ୍ଚଳରେ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ହେଲେ ଏହାକୁ ଚାଇନା ବିରୋଧ କରିବାରୁ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା।

ନାଥୁ ଲାରୁ ସେବୁ ଲା ସୀମାରେ ଉତ୍ତେଜନା ବଢ଼ିଥିଲା। ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୧ରେ ଭାରତ ପକ୍ଷରୁ ସୀମାରେ ତାର ଗୁଡ଼ା କାମ ଚାଲୁଥିବା ବେଳେ ପିଏଲଏ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲା। ପିଏଲଏ ଆକ୍ରମଣ କରିବାରୁ ଏହାର ୩ ଦିନ ପରେ ଉଭୟ ଦେଶର ସେନା ପରସ୍ପରକୁ ଗୁଳିମାଡ଼ କରିଥିଲେ।

ଦୀର୍ଘ ୩ ଦିନ ଧରି ଉଭୟ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବଳ ଗୁଳି ବିନିମୟ ହୋଇଥିଲା। କିଛି ଦିନ ପରେ ବୁଝାମଣା ଭିତ୍ତିରେ ଉଭୟ ଦେଶ ଗୁଳି ମାଡ଼ରେ ନିହତ ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ଅଦଳବଦଳ କରିଥିଲେ। ଅକ୍ଟୋବର ୧ରେ ପୁଣିଥରେ ଚୋ ଲା ଅନରେ ଗୁଳି ବିନିମୟ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଘଟଣାରେ ଭାରତର ୮୦ରୁ ଅଧିକ ଯବାନ ସହିଦ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଚାଇନାର ୩୦୦ରୁ ୪୦୦ ଯବାନ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ କେବେ ବି ଗୁଳି ବିନିମୟ ହୋଇନାହିଁ।

କିନ୍ତୁ ୧୯୭୫ ମସିହାରେ ସିକ୍କିମ ସୀମାରେ ଏକ ଅଘଟଣ ଘଟିଥିଲା। ପ୍ୟାଟ୍ରୋଲିଂ ବେଳେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଘନ କୁହୁଡ଼ି ଯୋଗୁ ଭାରତୀୟ ଟିମ୍‌ ଚାଇନା ସୀମାକୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲା। ଫଳରେ ଚାଇନାର ଗୁଳିମାଡ଼ରେ ୪ ଜଣ ଯବାନ ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ।

ସେବେଠାରୁ କେବେ ବି ବିବାଦ ହୋଇ ନଥିଲା। ୨୦୧୭ରେ ଭାରତ ଓ ଚାଇନା ମଧ୍ୟରେ ଡୋକଲାମ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ବିବାଦ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଗୁଳିମାଡ଼ ହୋଇ ନଥିଲା।