ସତ୍ୟଶିଖା ୬/୧୧/୨୦୨୦ : ମୟୁରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲାର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ଅବସ୍ଥିତ ଶିମିଳିପାଳ ଅଭୟାରଣ୍ୟ । ଶିମିଳିପାଳ ଅନେକ ବିଶେଷତ୍ଵର ଅଧିକାରୀ । ମାଇଲ ମାଇଲ ବିସ୍ତୃତ ପର୍ଣ୍ଣମୋଚୀ ଅରଣ୍ୟ । ଦୂର ଦିଗନ୍ତ ବିସ୍ତାରିତ ତୃଣଭୂମି, ସର୍ପିଳ ଗତିରେ କୂଳୁକୂଳୁ ନାଦରେ ବହି ଯାଉଥିବା ଅଂସଖ୍ୟ ନଦୀ ନାଳ, ସବୁଜ, ସତେଜ, ସୁନ୍ଦର, ସୁଉଚ୍ଚ ଶ୍ୟମଳ ବୃକ୍ଷରୁ ଗୁଞ୍ଜରିତ ହେଉଛି ବିହଙ୍ଗଙ୍କ କାକଳି, ପାହାଡର ବୁକୁ ଚିରି ବହି ଆସୁଥିବା ଜଳପ୍ରପାତ, ଶାଖା ପ୍ରଶାଖାରେ ଲଟେଇଥିବା ଜାତି ଜାତିକା ରାସ୍ତା ଫୁଲର ମହମହ ବାସ୍ନା, ଓ ରାତିରେ ବାଘ ହେଟାଙ୍କ ରଣ ହୁଙ୍କାର ଶୁଣିଲେ ମନେ ହୁଏ କଣ ବା ନାହିଁ ଶିମିଳିପାଳରେ ।
ଦେଶର ସର୍ବ ବୃହତ୍ତ ସଂରକ୍ଷିତ ଅରଣ୍ୟ ହେଉଛି ଶିମିଳିପାଳ । ଏହାର ପରିସୀମା ହେଉଛି 2271.78 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର । 1979 ମସିହା ଡିସେମ୍ବର 3ରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଅଭୟାରଣ୍ୟ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟ 2008 ଅପ୍ରେଲ 23ରେ ଏହାକୁ ସ୍ଥାୟୀ ଅଭୟାରଣ୍ୟର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା । 1994 ମସିହା ଜୁନ 22ରେ ୟୁନେସ୍କୋର ମଣିଷ ଓ ଜୈବମଣ୍ଡଳ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧିନରେ ଏହାକୁ ଜୈବମଣ୍ଡଳର ମାନ୍ୟତା ମିଳିଛି । ଶିମିଳିପାଳ ଜୈବମଣ୍ଡଳ ଜାତୀୟ ଜୈବ ସମ୍ପଦର 7 ପ୍ରତିଶତ ସପୁଷ୍ପକ ଉଦ୍ଭିଦ, 12 ପ୍ରତିଶତ ସରିସୃପ, 29 ଭାଗ ପକ୍ଷୀ ଓ 14 ଭାଗ ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ ପ୍ରାଣୀ ଧାରକ । ଏଠାରେ ଥିବା 8 ପ୍ରକାରର ଉଦ୍ଭିଦ ପୃଥିବୀପୃଷ୍ଠରୁ ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରାୟ। ସେହିପରି 8 ପ୍ରକାରର ଉଦ୍ଭିତର ସ୍ଥିତି ବିପଦଗ୍ରସ୍ତ ଓ 34 ପ୍ରକାରର ଉଦ୍ଭିଦ ବିରଳ । ଶିମିଳିପାଳରେ 55 ପ୍ରକାରର ସ୍ତନ୍ୟପାୟୀ, 362 ପ୍ରକାରର ପକ୍ଷୀ, 62 ପ୍ରକାରର ସରିସୃପ ଓ 21 ପ୍ରକାରର ଉଭୟଚର ପ୍ରାଣୀ ବସବାସ କରନ୍ତି ।
ମାଂସାସୀ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ହେଟା, କଲରାପତରିଆ ବାଘ, ମହାବଳ ବାଘ, କଳା ମହାବଳ ବାଘ, ବନ୍ୟ ବିରାଡି, କଲରାପତରିଆ ବିରାଡି, ମାଛ ଧରା ବିରାଡି, ଗଧିଆ, ଶୃଗାଳ ଓ ହେଟା ପ୍ରମୁଖ। ସେହିପରି ଗାଡଭାଲୁ, କଟାସ, ଉଡନ୍ତା ଗୁଣ୍ଡୁଚି, ନେଉଳ, ଠେକୁଆ, ହନୁ, ଡେଲେରା ମୂଷା, ବଜ୍ରକାପ୍ତା, ଠେକୁଆ ଅନ୍ୟତମ । ସେହିପରି ସରିସୃପଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୁମ୍ଭୀର, ନାଗ, ଅଜଗର, ରଣା, ଅହିରାଜ, ଚିତି, ବହୁରୂପି ଏଣ୍ଡୁଅ ଅଛନ୍ତି । ପକ୍ଷୀଙ୍କ ଭୂସ୍ଵର୍ଗ ଶିମିଳିପାଳରେ ମୟୂର, ବଣ କୁକୁଡା, ଶାରୀ, ଶୁଆ, ହଳଦୀବସନ୍ତ, ଭାଲିଆଖାଇ ଅନ୍ୟତମ । ଶାଳ, ପିଆଶାଳ, ଚମ୍ପା, ଅଶୋକ, ଶିଶୁ, ଅସନ ଭଳି ମୂଲ୍ୟବାନ ବୃକ୍ଷ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ରହିବା ପାଇଁ ଏଠାରେ ଇକୋ ଟୁରିଜିମ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ସହିତ ଖାଦ୍ୟପେୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ସବୁଜ ବନାନି କାରଣରୁ ବର୍ଷସାରା ଏଠାରେ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ଭିଡ ଲାଗି ରହିଥାଏ । ପ୍ରକୃତି ସ୍ରଷ୍ଟା ଏହି ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଭାବୁକ କରିଦେବ ।
