ପାକିସ୍ତାନରୁ ଆଉ ଭାରତକୁ ଆସିବନି ସନ୍ଧବ ଲୁଣ : ନବରାତ୍ରି ପୂର୍ବରୁ ବଢ଼ିଲା ଦାମ୍ l
ସତ୍ୟଶିଖା (ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ) ୦୫.୧୦.୨୦୨୦ : ଭାରତରେ ପୁରାତନ ଯୁଗରୁ ସନ୍ଧବ ଲୁଣ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି । ଭାରତୀୟ ସାଧାରଣତଃ ବ୍ରତ ସମୟରେ ସନ୍ଧବ ଲୁଣ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି । ସନ୍ଧବ ଲୁଣ ପାକିସ୍ତାନରୁ ଆସିଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଏହାକୁ ଲାହୋରୀ ଲୁଣ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ହିମାଳୟ ପାହାଡ଼ରୁ ଆସୁଥିବାରୁ ଏହାକୁ ରକ୍ ସ୍ଲଟ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହାର ରଙ୍ଗ ସାମାନ୍ୟ ଗୋଲାପୀ ଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଗୋଲାପୀ ଲୁଣ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଜାମ୍ମୁ କାଶ୍ମୀରରୁ ଧାରା ୩୭୦ ଅନୁଚ୍ଛେଦ ହଟାଇବା ଓ ଦୁଇଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ପ୍ରଦେଶରେ ଭାଗ କରିବା ପରେ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତ ସହ ବ୍ୟବସାୟ ଓ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ବନ୍ଧ କମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ଫଳରେ ସନ୍ଧବ ଲୁଣ ଆଉ ପାକିସ୍ତାନରୁ ଆସିବନାହିଁ । ଚଳିତ ବର୍ଷ ନବରାତ୍ରି ପୂର୍ବରୁ ସନ୍ଧବ ଲୁଣ ଗଲ୍ଫ ଦେଶ ଜରିଆରେ ଭାରତ ବଜାରକୁ ଆସିବ ।
ପାକିସ୍ତାନ କାଶ୍ମୀର ପ୍ରସଙ୍ଗ ଯୋଗୁଁ ଭାରତକୁ ସନ୍ଧବ ଲୁଣ ପଠାଇବା ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛି । ଏହି ଲୁଣ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନର ଗର୍ବ ଭାଙ୍ଗିଛି । ବର୍ଷେରୁ କମ ସମୟରେ ପାକିସ୍ତାନ ସରକାର ଏହା ବୁଝି ସାରିଛି ଯେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଲାହୋରରୁ ବାହାରୁଥିବା ହଜାର ହଜାର ଟନ ଲୁଣ ନିଜ ଦେଶରେ ରଖିପାରିବ ନାହିଁ । ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନର ସନ୍ଧବ ଲୁଣର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଉପଭୋକ୍ତା । ଭାରତ ପ୍ରତିବର୍ଷ ହଜାର ହଜାର ଟନ ଲୁଣ ଆମଦାନୀ କରିଥାଏ । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତକୁ ଲୁଣ ଦେବା ବନ୍ଦ କରିଦେବା ଫଳରେ ଲାହୋରରେ ହିଁ ଲୁଣ ଯାମ ହୋଇ ରହିଯାଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନୀ ବ୍ୟବସାୟୀ ଗଲ୍ଫ ଦେଶ ଜରିଆରେ ଭାରତକୁ ଲୁଣ ପଠାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି ।
ଗଲ୍ଫ ଦେଶରୁ ସନ୍ଧବ ଲୁଣ ଭାରତକୁ ଆସୁଥିବାରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତୀୟ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଲୁଣ ପାଇଁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଦେବାକୁ ପଡୁଛି । ଏକ ଅନୁମାନ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପାକିସ୍ତାନରୁ ୨୫୦୦ ଟନରୁ ୩ ହଜାର ଟନ ଲାହୋରୀ ଲୁଣ କିଣିଥାଏ । ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନରୁ ସନ୍ଧବ ଲୁଣ କିଲୋ ପ୍ରତି ୪ରୁ ୫ ଟଙ୍କାରେ କିଣୁଥିଲା। କିନ୍ତୁ ବର୍ଷେ ପୂର୍ବରୁ ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା କଟକଣା ଯୋଗୁଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ଭାରତରେ କିଲୋ ପ୍ରତି ୪୦ ରୁ ୫୦ ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି ହେଉଛି ।
ଭାରତୀୟ ବଜାରରେ ପ୍ରୋସେସ ହୋଇଥିବା ପ୍ୟାକେଟ ଲାହୋରୀ ଲୁଣ କିଲୋ ପ୍ରତି ୯୮ ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି ହେଉଛି । ଭାରତରେ ସନ୍ଧବ ଲୁଣର ପ୍ରୋସେସିଂ ଓ ପ୍ୟାକେଜିଙ୍ଗ ୟୁନିଟ କୋଚି, ମୁମ୍ବାଇ, ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଓ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅଛି । ଏହି ୟୁନିଟରୁ ଲୁଣ ଜାପାନ, ଆମେରିକା, ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ, କାନାଡ଼ାକୁ ପଠାଯାଇଥାଏ ।ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଦେଶ ବିଭାଜନ ପରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଚୁକ୍ତି ହୋଇଥିଲା । ଲାହୋରୀ ଲୁଣକୁ ନେଇ ଉଭୟ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଚୁକ୍ତି ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ଯୁଦ୍ଧ ହେଉ କି ଶାନ୍ତି, ଉଭୟ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତକୁ ପାକିସ୍ତାନରୁ ଲୁଣ ଆସିବ । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନ ଭାରତକୁ ଲୁଣ ପଠାଇବା ବନ୍ଦ କରିଦେଇଛି ।
